تلسکوپ ۳.۴ متری ایران بالاخره چشم بر آسمان گشود/قدرت‌نمایی محققان و مهندسان ایرانی در قله گرگش
تاریخ انتشار: ۲۳ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۹۱۳۹۲
با انجام اولین نورگیری رصدخانه ملی ایران و ثبت اولین نور تلسکوپ ۳.۴ متری این رصدخانه ملی، آخرین گام در مرحله تجمیعِ زیر مجموعه‌های تلسکوپ و تکمیل بزرگترین طرح علمی کشور برداشته شد.
به گزارش ایسنا و به نقل از رصدخانه ملی ایران، طرح رصدخانه ملی ایران نخستین طرح کلان علمی کشور در حوزه علوم پایه است که پژوهشگاه دانش‌های بنیادی با تکیه بر دانش و فناوری بومی شده و با حمایت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان برنامه و بودجه به اجرا در آورده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
«اولین نور» آغاز مجموعه‌ای از فعالیتهاست که هدف از آنها شناخت رفتار اپتیکی، کنترلی و مکانیکی تلسکوپ و سنجش ویژگی‌های اصلی تلسکوپ نظیر ابعاد لکه نوری در کانون و قابلیت کنترلیِ آن مانند هدف‌گیری و رهگیری تلسکوپ و همچنین عملکرد اپتیک فعال است. این فرآیند با انجام تنظیمات نهایی تلسکوپ و تجمیع نرم‌افزارها به بهره‌برداری علمی از تلسکوپ منتهی می‌شود.
داده‌های تصاویر اولین نور نشان می‌دهد که تلسکوپ در ابتدای فرایند، کیفیت تصویر ۰.۸ ثانیه قوسی منطبق بر دید نجومیِ متوسط سایت رصدی گرگش را در کانون اصلی و در گستره میدان دید ۲ دقیقه قوسی فراهم می‌کند. تصویر سیستم جفت‌کهکشان برخوردی Arp 282 در فاصله ۳۲۰ میلیون سال نوری برای ثبت اولین نور جسم فراکهکشانی نشان دهنده قابلیت‌های فنی این تلسکوپ در نخستین شب رصد فنی است.
تصاویر اولین نور این تلسکوپ انسجام مجموعه‌های اپتیک، مکانیک، سخت‌افزار و نرم افزار کنترل در یک پیکربندی متشکل از ده‌ها هزار قطعه مکانیکی و الکترونیکی را نشان می‌دهد. در حال حاضر تلسکوپ اجرام آسمانی را با دقت بهتر از یک ثانیه قوسی (در زمان نوردهی۱۰ دقیقه) رهگیری می‌کند که به مراتب بهتر از میزان تعیین شده در اسناد طراحی است. همچنین سامانه اپتیک فعال بطور مطلوب قابلیت حذف ابیراهی‌های اپتیکی از طریق تغییر شکل آینه اولیه و جابجایی آینه ثانویه را به نمایش گذاشته‌اند.
طرح رصدخانه ملی ایران از سال ۱۳۸۱ با آغاز مطالعات مکان‌یابی آغاز شد و از سال ۱۳۸۸ در مسیر طراحی قرار گرفت. این طرح با پشت سر گذاشتن موفق طراحی تفصیلی در سال ۱۳۹۶ وارد مرحله ساخت شد و با وجود دشواری‌های اقتصادی، مسیر اجرای آن ادامه یافت و با وجود همه‌گیری ویروس کووید ۱۹ ساخت و نصب محفظه تلسکوپ در سال ۱۳۹۹ و نصب و راه اندازی سازه تلسکوپ در خرداد ماه سال ۱۴۰۰ به انجام رسید.
ساخت و راه‌اندازی سامانه پیچیده لایه نشانی در سال ۱۴۰۱ به اتمام رسید تا شیشه‌های صیقل داده شده به آینه تبدیل شوند. این سامانه بزرگترین سامانه لایه‌نشانی در شرایط خلأ بالاست. با انتقال و نصب آینه اولیه و ثانویه تلسکوپ، مهمترین و حساس‌ترین مرحله اجراییِ این طرح به انجام رسید تا در مهرماه ۱۴۰۱ بر اساس برنامه تعیین شده قبلی نورگیری این تلسکوپ محقق شود.
تلسکوپِ اصلی رصدخانه ملی ایران، تلسکوپ اپتیکی با قطر آینه اصلی ۳۴۰ سانتی‌متر (وزن ۴۰۰۰ کیلوگرم) و آینه ثانویه ۶۰ سانتی متر از ترکیب اپتیکی کاسگرین و سازه مکانیکی از نوع سمتی-ارتفاعی بهره‌مند است. این ترکیب برای اغلب تلسکوپ‌های با ابعاد متوسط تا بسیار بزرگ در سال‌های اخیر بکار گرفته شده است. این تلسکوپ از آخرین فناوری‌ها در کنترل حرکت محورها و همچنین کنترل آینه اولیه و ثانویه استفاده می‌کند. وزن سازه تلسکوپ حدود ۹۰ تن است.
در سال ۱۴۰۱ تکمیل روکش آسفالت جاده اختصاصی رصدخانه ملی ایران به طول ۱۱.۵ کیلومتر و همچنین خط انتقال برق و فیبر نوری به قله ۳۶۰۰ متری گرگش انجام شد.
پژوهشگاه دانش‌های بنیادی بر ضرورت «اهتمام و حوصله» در برنامهریزی و اجرای طرح‌های بزرگ علمیِ مشابهِ رصدخانه ملی ایران تاکید می‌کند. طرح‌هایی که به دلیل ناشناخته‌های فنی و اجرایی و همچنین به لحاظ وسعت عملیات فنی و مهندسی، به پیگیری طولانی نیاز دارند. چنین طرح‌هایی منشأ تحولات مهم در علم و فناوری و صنایع در کشور هستند.
پژوهشگاه دانش‌های بنیادی از همه دستگاههای اجراییِ حامی، سازمان‌ها، شرکت‌های خصوصی و دولتی و همچنین از مدیران و اشخاص حقیقی که در اجرای این طرح مشارکت کردند، قدردانی می‌کند.
تصویر سیستم جفت کهکشان Arp 282 (کهکشان بزرگتر با نام NGC 169 و همدم آن با نام IC 1559) در صورت فلکی آندرومدا (امراه مسلسله) در فاصله ۳۲۰ میلیون سال یکی از نخستین تصاویر ثبت شده توسط تلسکوپ ۳.۴ متری رصدخانه ملی ایران است. این تصویر یکی از تصاویر ثبت شده در فرآیند سنجش قابلیت‌های فنی تلسکوپ ثبت شده است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: رصد خانه ملی پژوهشگاه دانش های بنیادی رصدخانه ملی ایران اولین نور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۹۱۳۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پایان قدرت نمایی اوباش در رامسر با شلیک پلیس
به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مازندران، سرهنگ سید جلیل نبوی رستاقی افزود: فردی از اراذل و اوباش شهرستان رامسر در روز‌های اخیر با ایجاد درگیری‌هایی در نقاط مختلف شهرستان رامسر اقدام به ضرب و شتم و جراحت تعدادی از شهروندان نموده بود که به محض اطلاع از موضوع، برابر قانون مبنی بر برخورد قاطع، بازدارنده و مطابق با قوانین با اراذل و اوباش مراتب به استحضار دادستان دادسرای عمومی شهرستان رامسر رسید که ایشان هم بر این مهم تاکید و در این خصوص دستورات قضایی لازم را صادرکردند
وی تصریح کرد: با تشکیل تیم‌های اطلاعاتی و عملیاتی و بهره گیری از ظرفیت‌های مختلف فنی و اطلاعاتی نهایتا مخفیگاه متهم در یکی از نقاط ییلاقی شهرستان شناسایی و تیم‌های ضربت به محل اعزام که متهم با رویت مامورین بدون توجه به دستور ایست پلیس ضمن در گیری با چاقو بهمراه دوتن از همدستانش به سمت مامورین حمله ور شده که مامورین برای دستگیری این اراذل و اوباش سابقه دار مطابق قانون بکارگیری سلاح با شلیک تیر به سمت این متهم و دو هم دستش را دستگیر نمودند و متهم پس از انتقال به بیمارستان و انجام اقدامات درمانی بهمراه هم دستانش به دادسرا معرفی و با قرار بازداشت تحویل زندان شدند.
سرهنگ نبوی تاکید کرد: امنیت شهروندان محترم رامسر خط قرمز پلیس و مجموعه قضایی شهرستان بوده و هشدار داده می‌شود چنانچه متهمین اراذل و اوباش با اعمال مجرمانه بخواهند به امنیت شهروندان خدشه‌ای وارد کند برابر قانون با آنها برخورد بازدارنده خواهد شد.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان